جستجوی مطالب سایت

prevent car roll over 00

برای درک بهتر مطالب این بخش لازم است مطالب مربوط به واژگونی ، مرکزثقل و نیروی گریز ازمرکز ، ضریب واژگونی (SSF) را مطالعه کرده باشید.

همانگونه که از مطالب گفته شده می دانید هرچقدر نسبت عرض به ارتفاع خودرو بیشتر باشد ، احتمال واژگونی آن کمتر است ، پس خرید یک خودرو با ضریب SSF بیشتر ، باعث می شود احتمال واژگون شدن شما در جاده کمتر شود که معمولا خودرو های شاسی بلند به علت ارتفاع زیاد و هاچ بک های شهری کوچک به علت عرض کم ، ضریب کمتری نسبت به سایر خودروها دارند.

مهمترین اقداماتی که در جلوگیری از واژگونی می توانید انجام دهید به دو دسته تقسیم می شود.

  1. کاهش نیروی گریز از مرکز وارد شده به خودرو.
  2. کاهش ارتفاع مرکز ثقل خودرو.

1- موثرترین راه در جلوگیری از واژگونی،کاهش نیروی گریز از مرکز وارد شده به خودرو می باشد.

در توضیحات مربوط به نیروی گریز از مرکز ماهیت این نیرو و شیوه ی عملکردی این نیرو در واژگون کردن خودرو،شرح داده شد؛ اکنون می خواهیم بدانیم چطور این نیرو کم یا زیاد می شود.

مقدار نیروی گریز از مرکز که نیروی واژگونی نیز نامیده می شود در شکل زیر با عبارت overturning force نشان داده شده و همانطور که می بینید از مجزور (به توان دو رساندن) سرعت خودرو (speed) تقسیم بر شعاع پیچ (Radius of cornering) به دست می آید.

prevent car roll over 01

این نیرو به شدت به سرعت وابسته است یعنی مثلا اگر شما سرعت خود را دو برابر کنید نیرو ی گریز از مرکز وارد به خودروی شما چهار برابر می شود یا مثلا اگر سرعت مجاز در یک پیچ ، 60 کیلومتر برساعت باشد و سرعت شما 65 کیلومتر نیروی واژگونی وارد شده به خودروی شما 17.5 درصد زیادتر می شود و اگر سرعت شما 70 کیلومتر باشد این نیرو 36.1 درصد افزایش پیدا می کند.

پس تنها راه معقول و ساده و مرسوم ، کاهش سرعت قبل از رسیدن به پیچ می باشد.

در بعضی وسایل نقلیه ای که مرکزثقل آنها در ارتفاع زیادی قرار دارد (مانند تریلی هایی با بار سنگین و مرتفع یا اتوبوس های دو طبقه) ممکن است حتی در سرعت 50 کیلومتر بر ساعت هم واژگونی اتفاق بیافتد.

همانطور که در شکل زیر می بینید به علت قرار گرفتن مرکز ثقل تریلی در ارتفاع زیاد نیروی گریز از مرکز به راحتی بر کانتینر اثر می گذارد.

prevent car roll over 02راه دیگری که برای کاهش نیروی گریز از مرکز وجود دارد افزایش شعاع پیچ می باشد. منظور از افزایش شعاع پیچ در شکل زیر نشان داده شده است ، همان طور که می بینید هنگامی که اتومبیل به پیچ می رسد دو مسیر برای گذشتن از پیچ دارد که یکی با خط چین (خط ناپیوسته)ن شان داده شده و با نام  geometric line مشخص شده و دیگری با خط ممتد نشان داده شده با نام Racing line مشخص شده است.

prevent car roll over 03

همانطور که مشاهده می کنید اگر خودرو از مسیری که با خط ممتد نشان داده شده عبور کند شعاع پیچ بیشتری را طی کرده و احتمال واژگونی اش کمتر است اما با توجه به اینکه حرکت در خط ممتد نشان داده شده نیاز به تعویض لاین دارد یعنی خودرو باید قبل از شروع پیچ از لاین سبقت به لاین سمت راست آمده و در وسط پیچ مجددا به سمت لاین سبقت حرکت کند ، این کار در جاده های دو طرفه غیر ممکن و در جاده های یک طرفه می تواند خطرساز و حادثه آفرین باشد چون اگر خودرویی در طرف راست خودروی شما باشد و در نقطه ی کور از آینه های شما باشد (یعنی در آینه ی خودروی خود آن را نبینید) به شدت به هم برخورد می کنید؛پس این روش مخصوص جاده و خیابان نیست و مخصوص پیست های اتومبیل رانی می باشد و در جاده و خیابان هنگام پیچ باید در لاین خود حرکت کنید و دوبار تعویض لاین آن هم به سرعت و مخصوصا سرپیچ که نقطه کور آینه ی شما زیادتر می شود کار عاقلانه ای نیست.

روش دیگر افزایش شعاع پیچ که در ابتدا به نظر بسیار غیر عاقلانه به نظر می رسد خروج از پیچ می باشد یعنی هر وقت احساس کردید با سرعت زیادی در پیچ وارد شدید و وقت کافی برای کاهش سرعت ندارید و مطمئن هستید که اگر جاده را بپیچید حتما چپ می کنید (واژگون می شوید) به گاردریل زده و از پیچ خارج شوید؛هنگام برخورد به گارد ریل ریل باید مراقب باشید طوری به آن برخورد کنید که گاردریل وارد خودرو نشود؛ یعنی تا آنجا که می توانید عمود با گاردریل برخورد کنید.

prevent car roll over 04

نه موازی با آن مگر نه ممکن است به سرنوشت خودروهای زیر دچار شوید.

prevent car roll over 05

prevent car roll over 06prevent car roll over 07 البته این روش معمولا در کامیون تریلی و اتوبوس اهمیت پیدا می کند چون معمولا در این گونه وسائل نقلیه خسارت جانی و مالی برخورد عمودی به گاردریل خیلی کمتر از خسارت واژگونی می باشد ولی اگر در خودرو مجبور به این کار بودید در وحله ی اول حتما سعی کنید عمود به گارد ریل برخورد کنید و در وحله ی دوم تا حد امکان با کمک ترمز سرعت خود را کم کنید تا کمترین آسیب را ببینید.

prevent car roll over 08

البته نسل جدید گاردریل ها سیمی بوده که بسیار ایمن تر از گاردریل های آهنی می باشد چون ورود گاردریل های آهنی به درون خودرو بسیار خطرآفرین است. در شکل زیر گاردریل سیمی در یک جاده را می بینید.

prevent car roll over 09

تا اینجا گفته شد که موثرترین روش در جلوگیری از واژگونی کاهش نیروی گریز از مرکز می باشد و برای کاهش نیروی گریز از مرکز سه روش را بیان کردیم:

1- کاهش سرعت قبل از رسیدن به پیچ و داخل پیچ.

2- افزایش شعاع پیچ با تعویض لاین.

3- افزایش شعاع پیچ با خروج از جاده

از بین این سه روش ، روش دوم را مخصوص پیست های اتومبیل رانی دانستیم و اشاره کردیم که انجام این کار در جاده های دو طرفه غیر ممکن و در جاده های یک طرفه بسیار خطرناک می باشد (مخصوصا برای خودرو های سنگین) مگر اینکه خودروی شما سواری باشد و جاده بسیار خلوت بوده و شما از 100 متر قبل از پیچ پشت سرتان را در هردو طرف جاده بررسی کرده باشید و مطمئن باشید هیچ خودرویی در 150 متری عقب و جلوی شما قرار ندارد ولی باز هم این کار خطرناک می باشد و ارزش انجام دادن را ندارد و انجام روش اول نسبت خیلی راحت تر و عاقلانه تر است.

درباره ی روش سوم باید بگوییم که برای اتوبوس ها و کامیون ها واژگونی،خیلی بدتر از خروج از جاده می باشد (منظور جاده های بیابانی و صاف می باشد نه جاده های کوهستانی) برای مثال در شکل های زیر اتوبوسی که از جاده خارج شده (عکس اول) را با اتوبوسی که واژگون شده (عکس دوم) مقایسه کنید.

prevent car roll over 10prevent car roll over 11

پس اگر مطمئن بودید در صورت پیچیدن جاده واژگون می شوید (و وقت برای کم کردن سرعت،به اندازه ی کافی ندارید) به صورت عمودی از جاده خرج شوید.

از روش نه چندان کارآمد و عقلانی دوم و سوم که بگذریم به روش اول که کاهش سرعت قبل از رسیدن به پیچ می باشد می رسیم.

نه تنها این روش عقلانی تر است بلکه بسیار موثرتر نیز هست چون همانگونه که به یاد دارید در فرمولی که با آن نیروی گریز از مرکز را بدست می آوریم سرعت به توان دو می رسد و شعاع پیچ اینگونه نیست؛ یعنی اگر سرعت را نصف کنید مانند این است که شعاع جاده را 4 برابر کرده باشید در حالیکه در روش دوم تنها چند درصد (نه چند برابر) می توانید شعاع جاده را زیاد کنید (آن هم با خطراتی که دارد) و در روش سوم در واقع احتمال زنده ماندن خود را فقط چند درصد زیاد می کنید.

ولی با کاهش سرعت قبل از رسیدن به پیچ از هرگونه خسارت جبران ناپذیر برای خود و خانواده تان به طور موثر و خیلی ساده جلو گیری کرده اید.

2- کاهش ارتفاع مرکز ثقل خودرو.

این روش در سواری به مقدار ناچیز و در وانت ، کامیون و تریلی مقداری بیشتر می تواند احتمال واژگونی را کم کند.

در سواری تا حد امکان نباید از باربند استفاده کرد و مخصوصا بستن بارهای سنگین نقطه ثقل خودرو را بالا برده و احتمال واژگون شدن را زیاد می کند.

قراردادن بار بر روی وانت یا تریلی و یا داخل کامیون و خودرو باید تا حدامکان طوری باشد که مجموع بار و اثاثیه ،حداکثر عرض و حداقل ارتفاع را داشته باشد.

شکل زیر (عکس اول) نحوه ی بارگذاری به شیوه ی غلط و شکل دوم ، درست قراردادن بار،بر روی تریلی را نشان می دهد. البته بار،باید کاملا محکم شود چون حرکات کوچک آن می تواند خطرناک باشد.

prevent car roll over 13prevent car roll over 12

گاهی اوقات بار یک تریلی مرکزثقلی با ارتفاع بیشتر از اتاق کشنده پیدا می کند و در پیچ ، ابتدا تریلی واژگون شده و سپس اتاق را هم با خود چپ می کند؛ دو شکل زیر مراحل انجام شدن این واقعه را نشان می دهد.کل واقعه در عرض یک ثانیه اتفاق می افتد.

prevent car roll over 14

prevent car roll over 15

نتیجه کلی :

1- کاهش مرکزثقل بار ، قبل از حرکت می تواند احتمال واژگونی را کم کند.

2- کاهش سرعت ، قبل از ورود به پیچ به مقدار زیاد احتمال واژگونی را کم می کند.

3- برخورد به گاردریل به صورت عمودبرآن به همراه ترمز شدید ، می تواند بهتر از واژگونی باشد.

prevent car roll over 16

برچسب هاtag

sixth ll

لیست کامل مطالب

بالا
پایین