جستجوی مطالب سایت

روغنکاری یا روانکاری موتور خودرو

برای روغنکاری موتور ، از روغن موتور مخصوصی استفاده می شود که کارخانه سازنده خودرو توصیه کرده است . این روغن در قسمت هایی ذخیره ، توسط قطعاتی پمپ شده ، تمیزشده و سپس به اجزایی از موتور که نیاز به روغنکاری دارند ارسال می شود ، ابتدا اجزایی از موتور که نیاز به روغنکاری دارند را در شکل زیر مشاهده کنید ، کلیه یاتاقان ها اصلی و فرعی میل لنگ و میل سوپاپ ، میله ها و قسمت های ابتدایی و انتهایی (تایپیت ، فنر و...) سوپاپ ها و اجزای برقرارکننده اتصال بین سوپاپ و میل سوپاپ ، جداره سیلندرها ، شاتون ها و ... نیاز به روغنکاری دائمی و پرفشار دارند و شکل زیر این قسمت ها با A نشان داده شده ، برای این منظور ، روغن موتور در قسمت تهتانی موتور که مخزن روغن موتور (B) می باشد ذخیره شده ، توسط پمپ D مکش می شود و پس از گذشتن از فیلترهای اولیه C و E از طریق مجراها و لوله های F به صورت پرفشار به محل های مخصوصی که باید روغنکاری شوند ، ارسال می شود.

قسمت های روغنکاری شونده موتور خودرواکنون به بررسی بیشتر هریک از قطعات ، اجزا و همچنین مکانیزم ها و روش های روغنکاری می پردازیم.

منبع ذخیره روغن موتور

در شکل زیر یک منبع ذخیره روغن که سینی یا مخزن روغن نیز گفته می شود را می بینید.

سینی روغن ماشیناین سینی معمولا در پایین ترین قسمت موتور جای می گیرد و روغن موتور در آن ذخیره می شود ، موتور خودرو با رنگ آبی و سینی روغن با رنگ مشکی را در شکل زیر می بینید که به پایین موتور متصل می شود. (در شکل زیر ، موتور از خودرو بازشده و به صورت کج قرار گرفته ولی موقع نصب این موتور بر روی اتاق ، سینی در پایین قرار می گیرد)

محل نصب کارتل یا سینی روغن اتومبیلپمپ روغن موتور

پمپ روغن در اشکال و مکانیزم های مختلفی طراحی و تولید می شود ، ساده ترین شکل پمپ روغن را در سمت راست شکل پایین مشاهده می کنید ، با چرخش چرخ دنده ها در جهت مخالف همدیگر ، روغن از پایین مکش شده و با فشار به لوله بالایی پمپ می شود ، به جهت های چرخش چرخ دنده ها و همچنین جریان یافتن مایع ، با فلش های مشکی دقت کنید ، در سمت چپ تصویر نوع دیگری از پمپ روغن را مشاهده می کنید که بر اساس مکش به علت چرخش خارج از مرکز عمل می کند و جریان یافتن مایع با فلش قرمز نشان داده شده است. پمپ های روغن ممکن است بر اساس عملکرد تیغه ها در چرخش و اختلاف مرکز بین چرخ دنده داخلی و خارجی طراحی شوند و البته مکانیزم های دیگری که در پمپ های مکانیکی استفاده می شود. (توضیح بیشتر مکانیزم پمپ های مکانیکی خارج از مبحث روغنکاری می باشد) 

مکانیزم پمپ روغن ماشیندر شکل زیر چند نمونه پمپ روغن خودرو را مشاهده می کنید.

پمپ روغن اتومبیلنیروی لازم برای گرداندن پمپ های روغن معمولا مکانیکی می باشد یعنی نیروی لازم را از گردش میل لنگ موتور به دست می آورد ، واسطه بین میل لنگ موتور و پمپ روغن ممکن است چرخ زنجیر (شکل پایین سمت چپ) و یا چرخ دنده باشد (سمت راست تصویر) در شکل های زیر پمپ روغن با دایره های سبز نشان داده شده است.

نحوه کار پمپ روغن خودرو

فیلتر روغن موتور

روغن پس از پمپ شدن به فیلترروغن می رسد تا تصفیه شود و ناخالصی های آن گرفته شود ، در شکل زیر دو نمونه فیلتر روغن را می بینید.

فیلتر روغن موتور خودرودر بعضی از خودروها ممکن است دو فیلتر به کار برده شود ، یکی فیلتر اصلی که پس از پمپ روغن قرار می گیرد و دیگری فیلتری که در داخل سینی روغن قرار می گیرد و مانع ورود ذرات درشت تر به داخل پمپ روغن می شود ، در شکل زیر دو عدد از این فیلترهای اولیه که در سینی روغن استفاده می شوند را می بینید.

وجود فیلتر در سینی خودرو

مسیرهای روغنکاری موتور

روغن موتور پس از عبور از فیلترها از مجاری و راهروهای مخصوصی که برای این منظور در بلوک سیلندر و سرسیلندر طراحی شده عبور می کند و به قسمت ها و قطعاتی می رسد که نیاز به روغنکاری دارند ، این مجاری و سوراخ ها در داخل موتور و در هنگام ساخت آن ایجادشده اند و با دیدن ظاهر و پوسته بیرونی موتور متوجه آنها نخواهید شد ، در شکل زیر این مجاری با رنگ آبی در موتور مشخص شده اند.

مسیر روغن در موتور خودرومجراها ، سوراخ ها و کانال هایی نیز برای خنک کاری قسمت های مختلف سیلندر و سرسیلندر ایجاد شده که آنها نیز در بلوک سیلندر و سرسیلندر ایجاد شده اند ، منتها هر دو مدل مجرا را طوری طراحی کرده و می سازند که با یکدیگر تداخل نداشته باشند ، در شکل زیر ، راه های جریان آب با رنگ سبز و راه ها یا مجاری جریان یافتن روغن با رنگ زرد نشان داده شده اند.

مسیر عبور روغن و آب در بلوک سیلندر خودرو

روغنکاری میل لنگ و شاتون

اکنون به بررسی دقیق تر قسمت هایی می پردازیم که باید روغنکاری شوند ، مهمترین قسمت یاتاقان های میل لنگ و شاتون می باشند ، برای روغنکاری آنها سوراخ هایی در روی محور (میل لنگ) و یاتاقان ها قرار گرفته که روغن از مجراها وارد این سوراخ ها شده و سپس به محل تماس یاتاقان و محور می رسد ، در شکل زیر محل این سوراخ ها و شکاف ها با فلش قرمز نمایش داده شده است.

روش روانکاری میل لنگ و شاتون خودروعلاوه بر یاتاقان های اصلی میل لنگ (که در واقع بین میل لنگ و بلوک سیلندر قرار گرفته اند) یاتاقان های فرعی میل لنگ نیز (که بین میل لنگ و شاتون قرار می گیرند ) باید به خوبی روغنکاری شوند ، برای این منظور ، هنگام ساخت میل لنگ ، سوراخ هایی در روی ایجاد می کنند تا روغن را از یاتاقان اصلی به یاتاقان فرعی برساند ، در شکل زیر این سوراخ ها با رنگ قرمز نشان داده شده که با مته کاری ایجاد می شوند.

ایجاد سوراخ روغن در میل لنگدر روی بدنه شاتون نیز شیاری ایجاد می شود تا روغن از آن شیارها ، از یاتاقان بزرگ شاتون (که توسط میل لنگ تحت فشار روغن قرار گرفت) به یاتاقان کوچک شاتون (که محل نصب گژن پین می باشد و ارتباط بین شاتون و پیستون را برقرار می کند) نیز برسد ، در شکل زیر این شیار را بر روی یک نیم شاتون مشاهده می کنید.

روانکاری یا روغنکاری شاتون

روغنکاری جداره سیلندر

جداره سیلندر که دائما توسط رینگ پیستون ساییده می شود نیز باید به خوبی روغن کاری شود که روغنکاری این جداره در هر خودرو فرق می کند و روش های مختلفی دارد ، در یک روش ، روغن توسط افشاننده هایی به جداره سیلندر با فشار ، اسپری می شود مانند شکل زیر

روغنکاری جداره سیلندر به روش پاششدر روش دیگری که شکل پایین آن را به نمایش کشیده ، در بالای جداره خارجی شاتون (سمت یاتاقان میل لنگ) شیارهایی ایجاد می شود که در شکل زیر این شیارها را با رنگ سبز مشاهده می کنید ( میل لنگ با آبی و شاتون با رنگ سفید مشخص شده اند)

روانکاری جداره سیلندر موتور خودروفشار روغن داخل یاتاقان شاتون و وجود این شیار ، باعث پاشش روغن به بالای این یاتاقان می شود و در اثر حرکت شاتون ، این پاشش روغن به جداره سیلندرها می رسد و جداره سیلندرها روغنکاری می شوند ، به شکل زیر نگاه کنید.

پاشش روغن موتور به جداره سیلندر ماشینروی پیستون معمولا سه ردیف شیار وجود دارد که سه عدد رینگ پیستون داخل این شیارها می افتد ، دو رینگ بالای برای کمپرس کردن (یعنی افزایش فشار) هوا داخل محفظه احتراق در بالای پیستون به کار می روند و رینگ پایین جهت پاک سازی روغن از جداره سیلندر و جلوگیری از ورود روغن به محفظه احتراق به کار میرود ، در شکل پایین ، رینگ مخصوص روغن در یک پیستون را مشاهده می کنید.

رینگ روغن پیستون خودرو

وقتی پیستون بالا می آید جداره سیلندر سرشار از روغن می شود و علاوه بر روغنکاری جداره ، آلودگی های ناشی از فرآیند احتراق که بر روی جداره سیلندر قرار دارند را به خود جذب می کنند ، سپس پیستون پایین می آید و رینگ روغن پیستون ، تمام روغن و آلودگی های جذب شده را پاک کرده ، به داخل سینی روغن ریخته و و مانع از ورود آنها به محفظه احتراق می شود ، در شکل زیر فرآیند شرح داده شده را می بینید.

پاک سازی جداره سیلندر موتور خودرو به وسیله رینگ پیستون

تعویض روغن موتور خودرو

همانطور که می دانید روغن موتور پس از مدتی به علت جذب آلودگی ها کثیف شده و نیاز به تعویض دارد ، برای خالی کردن روغن مخزن ، از پیچ مخصوصی استفاده می کنند که کف سینی روغن قرار دارد.

تعویض روغن موتور ماشینفیلتر روغن نیز همزمان با روغن موتور می بایست عوض شود ، برای این منظور از ابزار خاصی استفاده می شود.

روش تعویض فیلتر روغن اتومبیل با با ابزار مخصوص

چک کردن روغن موتور خودرو

همانطور که در مطلب اشاره کردیم ، کمبود روغن و یا هر مشکل دیگری که باعث کاهش فشار روغن موتور شود ، آسیب جدی به اجزای موتور وارد می کند و در مواقعی نیز باعث نابودی کامل موتور می شود ، در خودروهای قدیمی گیجی در صفحه کیلومترشمار خودرو قرار داشت که فشار روغن را نشان می داد.

گیج فشار روغن خودروولی متاسفانه در خودروهای جدید این گیج نصب نمی شود و به یک چراغ اخطار فشار روغن بسنده می شود ، با توجه به اهمیت بسیار زیاد فشار روغن و همچنین احتمال آسیب به سنسور ، لامپ و سیم کشی سیستم اخطار ، در نتیجه نصب گیج روغن برای کنترل لحظه ای فشار روغن موتور توسط راننده کاملا نیاز می باشد چون راننده و حتی تعمیرکار ، خرابی گیج روغن را راحت تر و سریع تر از یک لامپ اخطار تشخیص می دهند و خرابی سیستم لامپ اخطار بعد از نابودی کامل موتور مشخص می شود !!! ولی متاسفانه این عضو مهم و ارزان قیمت در خودروها نصب نمی شود.

در موتور تمام خودروها گیج مکانیکی مخصوصی جهت تشخیص مقدار ، یا به عبارت بهتر سطح روغن موجود در سینی روغن وجود دارد.

چک کردن روغن موتور ماشینسطح روغن ماشین می بایست همیشه بین خط حداقل و حداکثر باشد ، روغن اضافی مشکلاتی را پدید می آورد و کمبود روغن مشکلاتی اساسی تر!!! بنابراین از اضافه نمودن روغن اضافی و یا کاکرد ماشین هنگام کمبود روغن خودداری کنید. یعنی اگر چراغ اخطار خودرو روشن شد بلافاصله و در کمترین زمان ممکن خودرو را متوقف و خاموش کنید و تا رفع کامل ایراد ، خودرو را روشن نکنید ، این نکته را در نظر داشته باشید که بزرگترین خسارتی که می توانید به موتور خودرو بزنید ، کارکرد موتور در زمان کمبود روغن می باشد.

بازدید گیج روغن خودرو

 

برچسب هاtag

sixth ll

لیست کامل مطالب

بالا
پایین